‘We’, Yevgeny Zamyatin

Διαβάζωντας το οπισθόφυλλο του We του Yevgeny Zamyatin ξεχωρίζει κανείς την παρακάτων πρόταση:

Zamyatin’s intuitive grasp of the irrational side of totalitarianism – human sacrifice, cruelty as an end in itself – makes We superior to Huxley’s Brave New World.

Αν και εύκολα θα μπορούσε κανείς να ανακυρήξει το παραπάνω σαν μια υπερβολή διαβάζωντας το όνομα του συγγραφέα της πρότασης τα πράγματα μπαίνουν σε εντελώς άλλη προοπτική: George Orwell…

Γραμμένο το 1921, λίγα χρόνια μετά την Οκτωβριανή επανάσταση, 11 χρόνια πριν το Brave New World και 25 χρόνια πριν το 1984, το We αποτελεί μια έκφραση του απόλυτου disillusionment για την κομμουνιστική επανάσταση και γι’ αυτά που θα προσφέρει στον άνθρωπο. Στην ουσία του είναι μια σατιρική αναπαράσταση ενός υποθετικού ολοκληρωτικού καθεστώτος κάπου στο μακρινό μέλλον όπου όλα στηρίζονται στην λογική και τα μαθηματικά και που ο άνθρωπος έχει ‘ανέβει’ στο απώτερο στάδιο κοινωνικής οργάνωσης του – και ελάχιστης εντροπίας – αποτελώντας στην ουσία το άβουλο τμήμα μιας μηχανής, μέσα από τα μάτια ενός κεντρικού γραναζιού του όλου συστήματος. Στο We θα βρεί κανείς στο υπόβαθρο της ιστορίας πολλά από τα θέματα που θα αναδειχθούν αργότερα τόσο στο Brave New World μα κυρίως στο 1984 μια που το We αποτελεί πηγή έμπνευσης για ολόκληρη σχεδόν την θεματολογία του 1984 (με την διαφορά ίσως πως το πιο σημαντικό κατ’ εμέ κομμάτι του 1984 που αφορά στο Newspeak δεν υπάρχει στο We).

Στο πλαίσιο αυτό το βιβλίο είναι σε μεγάλο βαθμό ‘Πυντσονικό’ μια που ένα σημαντικό κομμάτι της όλης ανάπτυξης του αφορά ενα θέμα που είναι πολύ προσφιλές στην γραφή του Pynchon: το πνευματικό και ψυχολογικό αδιέξοδο στο οποίο αναγκάζεται να πέσει ένας επιστήμονας που ορίζει ολόκληρη την ζωή του με τις ορθολογιστικές και ντετερμινιστικές αρχές των μαθηματικών νόμων, την στιγμή που αντιλαμβάνεται (ή υποψιάζεται) την πολυπλοκότητα των ανθρωπίνων σχέσεων που ουδεμία σχέση έχουν με την οργανωμένη μηχανιστική αντίληψη που αυτός έχει καταστρώσει στο μυαλό του.

Από την άλλη πλευρά πέραν αυτών των γενικών σημείων το βιβλίο πάσχει τόσο σαν γραφή όσο και σαν ιστορία σε πολλά επίπεδα (και για κανένα λόγο δεν θα το έβαζα σαν ανώτερο του Brave New World) και σίγουρα έξω από το πλαίσιο της εποχής στην οποία γράφτηκε έχει πλέον πολύ λίγα να πει – αν και απορώ που το Holywood δεν το ανακάλυψε ακόμα για να το μετατρέψει σε προπαγανδιστική ταινία… Είναι σαν να βλέπω τον Harrisson Ford στον πρωταγωνιστικό ρόλο.) . Με αυτό το δεδομένο η ανάγνωσή του μάλλον είναι σαν ένα μουσειακό συμπλήρωμα σήμερα για να πλαισιώσει το Brave New World και το 1984.

Advertisement

~ από basileios στο 30 Οκτωβρίου, 2007.