‘The Gift’, Vladimir Nabokov

Η ανάγνωση κάθε βιβλίου του Nabokov είναι για μένα μια εντελώς ξεχωριστή εμπειρία. Δεν είναι αρκετό να διαβάζει κανείς τις προτάσεις και τις φράσεις του Nabokov για να περάσει στην εξέλιξη της πλοκής. Η κάθε λέξη του Nabokov είναι ιδανικά τοποθετημένη μέσα στην πρότασή της, η κάθε λέξη κλείνει έναν μικρόκοσμο ίσης αξίας με τον μεγάκοσμο ολόκληρου του βιβλίου. Ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού (και για μένα το καλύτερο ξεκίνημα βιβλίου ever) είναι η αρχή της Lolita:

Lolita, light of my life, fire of my loins. My sin, my soul. Lo-lee-ta: the tip of the tongue taking a trip of three steps down the palate to tap, at three, on the teeth. Lo. Lee. Ta.

Μπορώ να φανταστώ τον Nabokov να κάθεται στην γραφομηχανή του και να πληκτρολογεί με ηδονή μια μια τις λέξεις βαθιά ικανοποιημένος με τον εαυτό του. Ίσως όμως αυτή η αυτοικανοποίηση να είναι κάτι που επιπλέει στα βιβλία του πολύ περισσότερο από την ίδια τους την πλοκή, κάνωντάς τα σήμερα πλέον λίγο απωθητικά για τους περισσότερους αναγνώστες.

Το The Gift, το τελευταίο βιβλίο που έγραψε στα ρώσικα ο Nabokov είναι ένα σχετικά περίεργο βιβλίο ακόμη και για τα στάνταρ του Nabokov. Μέσα από την κεντρική ιστορία ενός Ρώσου εμιγκρέ στο Βερολίνο αναπτύσσεται μια σειρά από υπο-ιστορίες σε κάθε κεφάλαιο, το καθένα από τα οποία αποτελούν μια ξεχωριστή οντότητα. Με αυτόν τον τρόπο το βιβλίο έχει διάφορα μορφικά επίπεδα ανάπτυξης (σαν πρόταση, μικρο-ιστορία, κεφάλαιο, και σύνολο) που δημιουργεί ένα εντελώς ξεχωριστό αποτέλεσμα.

Στο The Gift δεν υπάρχει τίποτε άλλο από το κείμενο, το οποίο κλείνεται στον εαυτό του με έναν αυτοαναφορικό τρόπο που ‘απολύει΄τον αναγνώστη και κρατάει μονάχα τον συγγραφέα σε άλλη μια μορφή αυτοικανοποίησης του Nabokov. Ίσως γι αυτόν τον λόγο να είναι ο Nabokov ο κατεξοχήν συγγραφέας για συγγραφείς. Οι υπόλοιποι αναγνώστες μάλλον δεν τον ενδιέφεραν.