‘Gravity’s Rainbow’, Thomas Pynchon

Το Gravity’s Rainbow μπήκε στην ζωή μου τον Μάιο του 1994. Είχα μόλις τελειώσει το διδακτορικό μου, είχα μόλις αποφασίσει να ακολουθήσω ακαδημαϊκή καριέρα και στα εικοσιτέσσερά μου χρόνια είχα τον κόσμο ολόκληρο μπροστά μου.

Δεκαπέντε χρόνια αργότερα και περισσότερες από δέκα αναγνώσεις μετά, τα πράγματα στην ζωή μου είναι εντελώς διαφορετικά. Δεν έχω ακαδημαϊκή καριέρα, δεν ζω στο Λονδίνο όπως τότε, δεν ασχολούμαι με το διδακτορικό μου, γράφω πολύ περισσότερο από τότε μα διαβάζω λιγότερο – αλλά ευτυχώς ακόμη πιστεύω πως ο κόσμος βρίσκεται μπροστά μου. Κι ο αλλαγμένος μου κόσμος σε σχέση με τότε έχει πολλά να κάνει με την πρώτη εκείνη ανάγνωση του Gravity’s Rainbow που σηματοδότησε αλλαγές τόσο στην σκέψη μου και την άποψή μου για τον κόσμο, μα και ουσιαστικά διέλυσε με απόλυτο τρόπο την άποψή μου για το μηχανιστικό σύμπαν της ζωής μου μα και για τις υπόλοιπες αναγνώσεις μου. Από εκείνο το σημείο και μετά, όλα τα βιβλία που θα διάβαζα, και όλα τα βιβλία που είχα διαβάσει στο παρελθόν έπεφταν θύματα της σύγκρισης με αυτό το ‘τερατόμορφο αριστούργημα’.

Ομολογώ όμως το λάθος μου: στις πρώτες μου αναγνώσεις το μεγαλύτερο ερώτημα που είχα στην πορεία της ανάγνωσης ήταν να αποκρυπτογραφήσω κομμάτια του βιβλίου με βάση την ζωή του Pynchon. Αλλά πώς να το κάνεις αυτό για έναν συγγραφέα για τον οποίο δεν υπάρχουν δημοσιευμένα στοιχεία; Με λύπη και μετάνοια ομολογώ πως για ένα διάστημα δύο-τριών χρόνων έπεσα θύμα της πιο νετετεκτιβικής περιόδου της ζωής μου, όπου με την αρωγή της pynchon-l σαν ήρωας του 2666 του Bolano έψαχνα και γω τον δικό μου Archimboldi – με χαμηλότερο σημείο αισχύνης το interlibrary loan που έκανα κάποτε για το Judy Collins Songbook (don’t ask…). Μπορεί όλη αυτή η έρευνα τελικά να απέδωσε κάποια πράγματα που αφορούσαν περισσότερο στον παραλληλισμό τμημάτων της ιστορίας του Gravity’s Rainbow με τον θάνατο του στενού φίλου του Pynchon Richard Farina, μα ουσιαστικά δεν μπόρεσαν να προσφέρουν τίποτε άλλο. Έτσι αντιλήφθηκα πως η στάση απουσίας από την δημοσιότητα που διατηρεί ο Pynchon πεισματικά, ίσως θα έπρεπε να είναι και η ιδανική στάση που θα έπρεπε να κρατάει ένας συγγραφέας. Η ουσία είναι πως τελικά ο Pynchon μιλά σε αυτόν τον κόσμο μέσα από το έργο του, μέσα από τις σελίδες του Gravity’s Rainbow, του Against the Day και των υπολοίπων βιβλίων, μιλάει για θέματα που αγγίζουν την ψυχή και την υπόσταση του σύγχρονου δυτικού ανθρώπου χωρίς να χρειάζεται να αποδομήσει κανείς την επιρροή από την δικιά του ζωή σε συνδυασμό με την δικιά του φαντασία.

Όμως σιγά σιγά αντιλήφθηκα και πως το έργο του Pynchon δεν είναι μονάχα το Gravity’s Rainbow. Είναι σημαντικό να αντιμετωπίσει κανείς όλα του τα έργα σαν ψηφίδες ενός global magnum opus καθαρά πολιτικών και επαναστατικών βιβλίων, όπου το καθένα έχει την δικιά του θέση στην δυτική/αμερικάνικη ιστορία. Ο Pynchon με όλα του τα έργα ως τώρα έχει καλύψει όλα τα 200 τόσα χρόνια της ταραγμένης αμερικανικής ιστορίας χωρίς να αφήσει κενά μα και δίνοντας ψήγματα υποθέσεων για το μέλλον. Όπως αποδείχτηκε τελικά κλειδί για την αποκρυπτογράφηση του συνόλου δεν ήταν το Gravity’s Rainbow μα το Against the Day, και διαβάζοντας το Gravity’s Rainbow μετά από δύο αναγνώσεις του Against the Day ορίζεται αυτόματα η ανάγνωση του υπό μια εντελώς διαφορετική οπτική γωνία.

Δεκαπέντε χρόνια μετά, και δεκα-τόσες αναγνώσεις αργότερα αποφάσισα πριν ένα μήνα να ξαναδιαβάσω το Gravity’s Rainbow, υπό το πρίσμα τόσο των αλλαγών στον εαυτό μου όσο και των αλλαγών στην άποψή μου που μου πρόσφεραν τα άλλα βιβλία του Pynchon. Ένας συνάδελφος Πυντσονολάγνος με ρώτησε πριν λίγες μέρες πώς και το ξαναδιαβάζω και του απάντησα χωρίς πολύ σκέψη πως απλώς χρειαζόμουν έναν φίλο. Το Gravity’s Rainbow για μένα σήμερα δεν είναι άλλο από ένας στενός φίλος που μεγάλωσε μαζί μου, που άλλαξε μαζί μου, που μαζί του πέρασα όμορφες μα και άσχημες στιγμές, που μαζί του διέσχισα βουνά και θάλασσες, που μαζί του – και χάρις σ’ αυτό – ξεχώρισα πολλές φορές την ήρα από το στάρι.

(Το κείμενο γράφτηκε σαν guest blog post για εδώ.)

Advertisement

~ από basileios στο 7 Ιουλίου, 2009.