‘Terra Amata’, J.M.G. Le Clezio

Yesterday, upon the stair
I saw a man who wasn’t there
He wasn’t there again today
I wish, I wish, he’d go away.

Διάβασα αυτό το βιβλίο μετά από πρόταση της φίλης μου της Pascale – που ξέρει τα γούστα μου – σαν το βιβλίο του Le Clezio που θα συχαινόμουνα λιγότερο. Αν κανείς λοιπόν ξεκινά από τέτοια αρνητική στάση, τι να περιμένεις για την συνέχεια;

Ναι, το ομολογώ, ξεκίνησα να διαβάζω το Terra Amata προκατειλημμένος, πιστεύωντας πως ο Le Clezio αποτελεί άλλη μια περίπτωση Νομπελίστα, άγνωστου πριν το βραβείο, με σχετικά μέτριες δυνατότητες και μέτριες ιδέες. Οι πρώτες 20-30 σελίδες του βιβλίου απλώς ενίσχυσαν την προκατάληψή μου, μια μπροστά μου έβλεπα μια εγωκεντρική γλώσσα και μια συνεχόμενη φλυαρία με μια σειρά από αέναες λεπτομέρειες που λίγο έβλεπα την όποια σημασία τους και που λίγο πολύ μου θύμιζαν ένα γράψιμο που σχεδόν όλοι έχουμε κάνει στα νιάτα μας σαν ανώριμοι νεανίες (μπλόγκερς; κειμενογράφοι; συγγραφείς;).

Ξαφνικά όμως, κλείνοντας το βιβλίο, προσπαθώντας να ζήσω την υπόλοιπη ζωή μου αντιλήφθηκα πως οι λεπτομέρειες αυτές και η φλυαρία αυτή είχε μια εντυπωσιακή επίπτωση στην διάθεσή μου και την σκέψη μου. Εντελώς ξαφνικά αντιλήφθηκα πως δεν επρόκειτο για ένα τυχαίο εγωιστικό παραλλήρημα ενός μέτριου συγγραφέα μα ένα απίστευτα καλά ενορχηστρωμένο δημιούργημα στο οποίο το όλο είναι κατά πολύ μεγαλύτερο από τα μέρη του. Ακριβώς όπως συμβαίνει και στην ζωή.

Το Terra Amata αφορά στην ζωή ενός κοινού ανθρώπου που δεν έκανε και δεν έζησε τίποτε ξεχωριστό. Είναι η ζωή ενός από τους εκατομμύρια ανθρώπους που θα ξεχαστούν σαν ποτέ να μην υπήρχαν, είναι οι λεπτομέρειες που κρατά η ανθρώπινη μνήμη μόνο για το διάστημα της ανθρώπινης ζωής και που μετά διαλύονται στην λήθη της ανυπαρξίας. Για τον Le Clezio όμως αυτές οι μνήμες κρατημένες πάνω στο χαρτί αποκτούν ένα παραπάνω επίπεδο ύπαρξης το οποίο ο ίδιος ο συγγραφέας μας ζητά να καταστρέψουμε.

Με άλλα λόγια το ζήλεψα πολύ αυτό το βιβλίο. Ζήλεψα κάθε του λεπτομέρεια και κάθε ύφανση της λεπτομέρειας σε ένα σύνολο τόσο διαφορετικό από όσο φαίνεται αρχικά. Θα ήθελα πολύ να μπορούσα να έγραφα έτσι, να μπορούσα να δημιουργούσα κάτι τόσο φαινομενικά απλό μα τελικά τόσο ουσιαστικά περίπλοκο. Και δυστυχώς ή ευτυχώς το Terra Amata άνοιξε την όρεξή μου για να διαβάσω και άλλα βιβλία του.

Μια τελευταία τυχαία σύμπτωση: Διάβασα τμήματα του βιβλίου έχοντας ψηλό πυρετό. Ένα χαρακτηριστικό που παθαίνω πάντα με πυρετό είναι να έχω εφιάλτες που έχουν σχέση με μέτρηση (π.χ. πρέπει να μετρήσω ένα τεράστιο αριθμό από μέρες, αντικείμενα, πράξεις, πρόσωπα). Από διαβολική σύμπτωση στην σελίδα 90 του βιβλίου ο ήρωας μετρά με το ασυνειδήτό του τις διαφορετικές του πράξεις πλάι στην θάλασσα, με έναν τρόπο που για μένα χτύπησε σαν η ενσάρκωση του χειρότερου εφιάλτη μου.

Advertisement

~ από basileios στο 6 Μαρτίου, 2009.