‘My Name Is Red’, Orhan Pamuk

Συνήθως το (σύγχρονο) νομπέλ του συγγραφέα είναι παράγοντας που δρα αρνητικά πάνω στην απόφασή μου για το αν θέλω να διαβάσω ή όχι ένα βιβλίο. Ο Pamuk όμως αποτελούσε – ως τώρα τουλάχιστον – μια εξαίρεση. Από καιρό ήθελα να διαβάσω κάποιο βιβλίο του, μια που ουσιαστικά αποτελεί τον μόνο μεταμοντέρνο συγγραφέα που κατάφερε να αποσπάσει το Νομπέλ, και σαν ο πυντσονολάγνος φίλος Jeremy μου πρότεινε το My Name is Red, σκέφτηκα πως ο κύβος ερρίφθη.

Δυστυχώς όμως ο ενθουσιασμός μου σταμάτησε σύντομα, ίσως ίσως από το πρώτο ακόμη κεφάλαιο του βιβλίου όπου ο αφηγητής είναι ένας πρόσφατα δολοφονημένος μικρογράφος. Μπορώ να συγχωρήσω πολλά σε ένα βιβλίο μα η αφήγηση ενός πεθαμένου μου φέρνει απλώς την ιδέα πως πρόκειται για ένα φτηνό χολλυγουντιανό κόλπο του συγγραφέα για να στήσει μια ιστορία που τίποτε δεν έχει να κάνει με την πραγματικότητα.

Αυτό το πρώτο κεφάλαιο όμως δεν ήταν το μόνο που με ενόχλησε στο βιβλίο. Όλα τα κεφάλαια είναι γραμμένα σε πρώτο πρόσωπο και είναι αφηγήσεις διαφόρων προσώπων – ή όντων – που ξετιλύγουν μια whodunnit ιστορία δολοφονίας. Όμως αν και οι χαρακτήρες είναι πολύ καλά στημένοι η γλώσσα – ή η μετάφραση – είναι τέτοια που δεν υπάρχει παρά η ελάχιστη διαφοροποίηση από αφήγηση σε αφήγηση και πρόσωπο σε πρόσωπο και είναι σαν ο αναγνώστης να είναι αποδέκτης ενός τεράστιου μονόλογου από το ίδιο πρόσωπο με πολλά στοιχεία επανάληψης. Και φοβάμαι πως ο Παμούκ απέτυχε να κρατήσει το ενδιαφέρον μου για το να μάθω τελικά ποιός ήταν ο δολοφόνος αλλά κυρίως απέτυχε να με πείσει πως είχε μπει ο ίδιος στο πετσί της ιστορίας – που εκτυλίσσεται τον 16ο αιώνα – αλλά φαντάζει για μένα τουλάχιστον σαν ένα μπαστάρδεμα αφήγησης του 21ου αιώνα που προσποιείται πως ανήκει στον 16ο.

Όμως παρ’ όλα αυτά υπάρχουν ψήγματα μέσα στο βιβλίο που δείχνουν μια δύναμη γραφής και ένα θάρρος που αν και προσποιούμενο κάποιες φορές είναι σημαντικό που υπάρχει. Το My Name Is Red είναι ένα φιλόδοξο βιβλίο και η φιλοδοξία του φαίνεται πως απέδωσε με το Νομπέλ του συγγραφέα. (και για να πω την κακία μου φιλόδοξα βιβλία σαν κι αυτό λείπουν από την Ελλάδα). Φαίνεται όμως να είναι κατά τμήματα και προσωπικό βιβλίο και να προσπαθεί να λύσει κάποια ζητήματα που αφορούν στην σχέση του συγγραφέα με την Δύση. Το σε ποιο βάθος προχωρά αυτή η επίλυση δεν μπόρεσα εύκολα να το διακρίνω.

Advertisement

~ από basileios στο 27 Οκτωβρίου, 2009.