‘Ο Πότης’, Χανς Φάλαντα

Διαβάζοντας τον Πότη και ανακαλύπτοντας με αυτό το Φάλαντα, προσπαθούσα σ’ όλη τη διάρκεια της ανάγνωσης να κατατάξω κάπου το βιβλίο και τον συγγραφέα. Ένας ήρωας που μοιάζει με τον ήρωα του Ξένου του Καμύ, μια γραφή που θυμίζει Ντοστογιέβσκη, μια θεματολογία (και εποχή) που κολλάει στον Ντέμπλιν. Μια γνώση του εθισμού που ταιριάζει στον Γουάλας(!) και μια παράνοια που θα ζήλευε και ο Πύντσον(!). Μια ρεαλιστική (δημοσιογραφική ίσως) περιγραφή που ταιριάζει στον Όργουελ…

Κάποια βιβλία και κάποιοι συγγραφείς είναι λίγο σαν την άμμο που πέφτει ανάμεσα απ΄τα αντικείμενα, που τα αγγίζει και περνάει παντού ανάμεσά τους χωρίς όμως να έχει κάποια καθορισμένη θέση. Η θέση τους είναι ακριβώς εκεί, ανάμεσα σε όλα αλλά ταυτόχρονα πουθενά συγκεκριμένα. (Κάπως έτσι είναι και ό Sebald, που καλύπτει όμως άλλους χώρους και αγγίζει άλλα αντικείμενα και άλλους συγγραφείς). Αυτό είναι το πιο ουσιαστικό χαρακτηριστικό του Πότη και του Φάλλαντα και το ξεχωρίζει με ιδιότυπο τρόπο από την οποιαδήποτε κοινοτυπία για το ποτό τον εθισμό ή την γενικότερη πτώση του ανθρώπου.

Διαβάζοντας δεξιά κι αριστερά για το βιβλία παρατήρησα την πολύ έντονη τοποθέτηση κριτικών στον Πότη ως μια αλληγορία για την πτώση της Γερμανίας προς τον ναζισμό. Ίσως αυτό να θέλουμε να δούμε σε ένα βιβλίο που είναι ψυχρά ρεαλιστικό, που δεν κρίνει, που δεν ‘διδάσκει’ και δεν λειτουργεί καν ‘ηθικοπλαστικά’ (το αντίθετο μάλιστα).

Σε κάθε περίπτωση σημασία έχει πως μου άνοιξε την όρεξη για περισσότερο Φάλλαντα. Καλό σημάδι αυτό για ένα βιβλίο.